شناسایی و راه های کنترل کرم خراط ( leopard moth )

کرم خراط یا همان پروانه فری، .Zeuzera pyrina L، شب پره ای است که لاروهای آن شاخه‌ها و تنه‌های گونه‌های چوبی مختلف را سوراخ می‌کنند و درختان یا درختچه‌ها را ضعیف و گاهی از بین می‌برند.
طبق آمار در یک باغ سیب سه ساله حفاظت نشده بیش از 30 درصد درختان به دلیل آسیب این آفت از بین رفتند. در نهالستان و باغات تجاری تا 5 درصد از شاخه ها آسیب دیده اند. خسارت این آفت می تواند در باغ های قدیمی و تجاری به 70% نیز برسد.

مرفولوژی کرم خراط

شب پره ی کرم خراط دارای طول بال عمومی در حدود 35-60 میلی متر است. حشرات بالغ پروانه‌هایی با رنگ سفید یا خاکستری و کرکی با لکه‌های سیاه روی بال‌های سفید هستند. ظاهر الگوی بال شبیه به پلنگ است و برای همین است که به آن Leopard moth می گویند. لاروها از چوب انواع درختان و درختچه های برگریز تغذیه می کنند و خسارات جبران ناپذیری به بار می آورند.

تخم این حشره به رنگ زرد مایل به قهوه ای تا صورتی روشن مشاهده شده است و تقریبا 1 میلی متر طول دارد. لاروها به طول 50 تا 60 میلی متر هستند و به رنگ زرد روشن همراه با چند خال سیاه رنگ کوچک در هر بند از بدنشان دیده می شوند. سر و ناحیه قفسه سینه نیز به رنگ سیاه براق است

ماهیت خسارت

لارو کرم خراط ، تونلی را در تنه یا شاخه درختن یا درختچه ها ایجاد میکند. وجود آن را می توان با بقایای خاک اره مانند در پای درخت یا در ابتدای حفره ایجاد شده مشاهده کرد

شدت حملات با توجه به سن درخت / درختچه متفاوت است، در درختان جوان یک کرم خراط برای کشتن یک درخت کافی است. درختان مسن تر می توانند بخشی از ساختار و یکپارچگی خود را از دست بدهند و در نتیجه درختانی آسیب پذیرتر در برابر آسیب باد هستند. درختان کهنسال به ویژه در سالهای خشک و زمین خشک به شدت آسیب می بینند.

آسیب ناشی از کرم خراط به دنبال دوره های گرم و خشک بیشتر قابل توجه است. درختانی که در اثر حمله پروانه فری قرار میگیرند بیشتر در معرض آسیب سایر آفات، از جمله پروانه کرم جگری (Cossus cossus)، پروانه هورنت (Synanthedon myopaeformis) و سوسک های چوبخوار (Bark beetle) هستند. شته پشمالو (Eriosoma lanigerum) می تواند از حفره های قدیمی استخراج شده توسط لاروهای Z. pyrina به عنوان پناهگاه استفاده کند و آنها را قادر می سازد ازسمپاشی های شیمیایی فرار کنند.

دامنه ی میزبانی

گیاهان میزبان عبارتند از: سیب، یاس، گلابی، گردو، ازگیل، بادام، انار، زیتون و هلو، اما روی بسیاری از درختان و بوته های باغی یا جنگلی نیز رشد می کند. همچنین می تواند به تمشک، مویز (انگور بی دانه) یا انگور فرنگی آسیب برساند.

روش های کنترل کرم خراط

• مدیریت زراعی

هر چه آبیاری منظم تر و هرس سرشاخه های آلوده و تغذیه درخت به موقع انجام شود، خسارت این آفت کمتر شده و در باغات به حداقل می رسد

• روش های شیمیایی

• • اسنفاده از خمیر آنتی تارلو

این خمیر برای دفع انواع آفات چوب خوار درخت از جمله کرم خراط کاربرد دارد. خمیر را باید طوری در حفره قرار دهید که مسیر حفره بسته شده و گاز سمی ناشی از این خمیر باعث کنترل کنترل کرم خراط داخل حفره شود.

• • استفاده از میله مفتولی آغشته به سم

میله مفتولی را می توانید با آغشته کردن به سمومی مثل سایپرمترین  و یا دیازینون (البته این سم منسوخ شده ) با داخل حفره فرو برده و با برخورد به بدن کرم، آن را کنترل میکند

• روش های کنترل بیولوژیک  (با اثر قطعی و ارزان)

  • استفاده از تله های نوری

همانطور که مستحضر هستید، عامل این خسارت، یک شب پره می باشد. شب پره ها در شب به نور جلب شده و شما میتوانید از تله های نوری برای کنترل این آفت استفاده کنید. با این حال روش موثر تر و کاربردی تر برای کرم خراط، استفاده از فرومون جلب کننده جنسی است

• • فرومون جنسی

موثرترین راه حل برای کنترل کرم خراط، استفاده از فرومون جنسی می باشد،  در فصل جفت گیری تقریبا اوایل اردیبهشت ماه می‌توان با استفاده از تله‎ های فرمونی تعداد 15 عدد در هر هکتار اقدام به شکار حشره کرد.

توجه داشته باشید که محل قرار گیری فرومون ها و تله ها در هر باغ با شرایط نوع رقم، ارتفاع درخت و شرایط محیطی متفاوت است. به طور مثال برای درختان کوتاه مانند هلو و انار بهترین مکان برای قرارگیری تله، بروی مرکز شاخه ی اصلی بالای درخت است

منابع

• Russell IPM