فرومون جنسی ساقه خوار ذرت – اکونکس اسپانیا

کرم ساقه خوار ذرت یکی از آفات مهم و خسارت زا در محصولات زراعی مخصوصا ذرت و نیشکر می باشد. لاروهای سن یک این آفت پس از خارج شدن از پوسته تخم به صورت گروهی با جویدن ساقه قسمتهای داخلی غلاف تغذیه خود را آغاز میکنند. تعدادی از آنها در ساقه نفوذ کرده و با ایجاد سوراخهای ،گرد شروع به تغذیه از داخل ساقه مینمایند در نتیجه استقامت ساقه های آلوده بسیار کم میشود به طوری که با نسیم و باد میشکنند

لاروهای این آفت همانند دیگر ساقه خوارها از قیف ،ذرت گلهای نر و ماده و پایه بوته تغذیه کرده و باعث پژمردگی میشوند که در این حالت برگهای مرکزی به سهولت جدا میگردند این عارضه که به مرگ قلب گیاه معروف است باعث رشد جوانه های جانبی گشته و در نتیجه بوته حالت جارویی پیدا می کند. این آفت در اکثر مناطق کشت ذرت در ایران وجود دارد اما با توجه به وجود دشمنان طبیعی فعال تراکم و خسارت آن در همه مناطق به یک اندازه نیست

مناطق انتشار کرم ساقه خوار ذرت

این آفت در بسیاری از کشورهای اروپایی آسیایی و آفریقایی انتشار دارد. در ایران تا کنون از استان های فارس ،خوزستان ،اصفهان گیلان مازندران کرمانشاه (سرپل ذهاب) و سیستان و بلوچستان گزارش شده است و به احتمال زیاد در سایر نقاط کشور نیز وجود دارد. در استان خوزستان یکی از آفات مهم کشت ذرت تابستانه است ولی در ذرت کاریهای استان همدان علیرغم گذشت بیست سال از کشت آن تاکنون گزارش نشده و یا موردی از آلودگی مشاهده نشده است با این حال این اواخر گزارش هایی از وجود این کرم در همدان نیز گزارش شده است.

خسارت کرم ساقه خوار ذرت

پروانه ساقه خوار ذرت به گونه های زیادی از گیاهان خانواده گرامینه حمله  می کند که در این بین، به ذرت دانه ای، ذرت خوشه ای، نیشکر و سودان گراس علاقه بیشتری نشان می دهد

در نقاطی که ذرت خوشه ای و نیشکر ،کاشته نمیشود این آفت به ذرت بلال بیشتر حمله می کند. لارو سن اول بسیار فعال بوده و پس از ظهور به سرعت پراکنده میشود در اثر تغذیه لاروهای سنین پایین از مریستم گیاه،  جوانه مرکزی از بین رفته و گیاه از رشد طولی باز می ایستد که نتیجه آن کاهش تولید محصول  در هکتار است

به علت تغذیه لاروهای سنین بالا از بافت داخلی ساقه ها و پوک نمودن آنها و همچنین پر شدن آنها از فضولات ،لاروی، محل ذخیره قند از بین رفته و در نتیجه میزان شربت ،  درجه خلوص آن و در نهایت مقدار شکر استحصالی کاهش می یابد

زیست شناسی کرم ساقه خوار ذرت

حشره ماده کرم ساقه خوار ذرت حدود ۲۰۰ عدد است که بطور انفرادی و یا در دستجات ٤ تا ۸ تایی و حتی ۱۲ تایی را در شب می تواند روی گیاه میزبان قرار دهد.  محل تخمگذاری نسل اول آن روی بوته های جوان و پاجوشها میباشد و لاروهای حاصله از ۵ بند فوقانی ساقه نیشکر که قند بیشتری دارند تغذیه میکنند (سراج (۱۳۸۰) ولی نسلهای بعدی تخم های خود را روی برگها یا در گل آذین نر ذرت قرار میدهند دوره نشو و نمای جنینی ٤ تا ۸ روز می باشد.

لاروهای خارج شده ابتدا از برگهای جوان تغذیه میکنند سپس وارد ساقه قسمت پایین یا بالای گیاه شده و پس از تغذیه از این قسمت، معمولا از سوراخ ورودی شیره گیاهی خارج می شوند. حشرات کامل در اواسط مرداد ظاهر شده و نسل دوم را تشکیل میدهند. در مناطق با آب و هوای معتدل یک نسل کامل و یک نسل ناقص دارد و در شرایط هوایی خوزستان می تواند 4 نسل کامل و یک نسل ناقص داشته باشد

روش های مبارزه با کرم ساقه خوار ذرت

• کنترل فیزیکی : شامل جمع آوری کلش و از بین بردن آن ها
• تخت آب کردن زمین

• کنترل زراعی : شامل شخم زمین
• خرد کردن بقایای مانده از ذرت و دیگر محصولات میزان کرم ساقه خوار

کنترل شیمیایی این آفت دشوار است و نیاز به بررسی زمان های دقیق دارد. بنابراین توصیه میشود ابتدا از فرومون های جنسی جلب کننده استفاده گردد و پس از به تله افتادن حشره بالغ، نسبت به سمپاشی با سمومی که دوره ماندگاری بالایی دارند  و اثر آن ها تماسی هست استفاده شود

شما می توانید فرومون کرم ساقه خوار ذرت را از مجموعه نوتریکا تهیه کنید، همچنین انواع تله و دیگر مواد و ابزار مورد نیاز شکار این آفت نیز در سایت نوتریکا موجود می باشد. برای کسب مشاوره و راهنمایی های دقیق تر می توانید با گروه نوتریکا در بخش پشتیبانی در تماس باشید