فرومون جنسی ساقه خوار خالدار اروپایی ذرت – اکونکس اسپانیا

کرم ساقه خوار خالدار اروپایی ذرت یکی از آفات مهم گیاهان زراعی از جمله ذرت در ایران می باشد. نام علمی این آفت Ostrinia nubilalis می باشد. لاروهای این آفت از برگها ساقه و گلهای نر و ماده بلال تغذیه می اولین آثار آلودگی در مراحل اولیه تشکیل قیف ذرت ظاهر میشود که لاروها با تغذیه از برگ ها و ورود به قیف گیاه خسارت خود را آشکار کنند

وجود فضولات لارو که در محل غلاف و سوراخ  ایجاد شد به تشخیص آلودگی کمک میکند. این آفت تعداد زیادی از میزبانهای غیر زراعی ، زراعی و ترجیحاً ذرت را آلوده و در اکثر مناطق کشت ذرت گسترش دارد در بیشتر سالها جمعیت آن بالا است و در صورت عدم مقابله اصولی صدمات آن کاملاً اقتصادی می باشد. 

نحوه خسارت کرم ساقه خوار خالدار اروپایی ذرت

لارو سن یک پس از مختصری تغذیه از سطح برگ ها، ساقه را سوراخ کرده و در آن نفوذ میکند سپس با پیشروی در درون ساقه کانالی را ایجاد مینماید که این کانال استقامت ساقه ها را در نگهداری وزن بوته ها و مقاومت در برابر وزش باد کاهش داده و سبب شکننده شدن بوته ها می شود.

لاروهای این آفت علاوه بر ساته به بلال نیز حمله می کنند. برگ، ساقه و مخصوصاً میوه دانه های بلال که محصول اصلی آن است گاهی توسط ۱۰ تا ۲۰ عدد لارو مورد حمله قرار میگیرد میزان خسارت این آفت در نقاط مختلف متفاوت بوده و از ۱۰ تا ۵۰ درصد گزارش شده است.

 

چرخه ی زندگی کرم ساقه خوار خالدار  اروپایی ذرت

این حشره زمستان را به صورت لارو داخل ساقه های الوده سپری مینماید. در اوایل بهار پس از مساعد شدن هوا تبدیل به شفیره شده و حشرات کامل در اواسط خرداد و تا اوایل تیر ماه ظاهر میشوند پروانه ها شب فعال بوده و پس از جفت گیری شروع به تخمگذاری کنند. ماده ها تخمهای خود را در دسته های ۱۰ تا ۲۰ و گاهی ۵۰ عددی در زیر برگ با روی ساقه گیاه میزبان گذاشته و روی آنها را با ماده لعابی مترشحه بدن خود می پوشانند.

تعداد تخم هر ماده از ٤٠٠ تا ۲۰۰۰ عدد گزارش شده است شکل ٤-١٠ دوره نشو و نمای جنینی بین ٤ تا ٦ روز متغیر است. لاروهای سن یک در آغاز خروج از تخم از قسمتهای زیرین برگهای نازک و گل آذین نر تغذیه میکنند سپس ساقه یا خود بلال را سوراخ کرده و پس از نفوذ به داخل و یا زیر غلافهای ،بلال روی بلال مستقر میشوند

وجود سوراخها در برگها یا غلاف های بلال ها نشان از فعالیت لاروها بوده و زمان مناسب برای مبارزه شیمیایی می باشد. دوره لاروی با توجه به دمای محیط بین ٤ تا ۸ هفته متغیر است؛ به طوری که در دمای ۲۰-۲۱ درجه سانتیگراد دوره لاروی ۲۸ روز و دوره شفیرگی ۱۲ روز میباشد. لارو قبل از تبدیل شدن به شفیره، سوراخی برای خروج پروانه در روی جلد بلال یا ساقه بوجود می آورد و سپس تبدیل به شفیره می شود. پس از آن پروانه های نسل دوم ظاهر میشوند لاروهای حاصل از این پروانه ها است که در داخل ساقه های آلوده باقیمانده در مزرعه زمستان گذرانی می کنند. در شرایط آب و هوایی گیلان، اوایل مرداد ماه مصادف با ظهور نسل دوم و شهریور ماه مقارن با ظهور نسل سوم این آفت است.

با توجه به فنولوژی گیاه و بیولوژی ،آفت بیشترین خسارت این گونه طی نسل دوم ساقه و سوم ایجاد می شود

مدیریت کرم ساقه خوار خالدار اروپایی

• مدیریت زراعی

1. شامل درو کردن ذرت از پایین ترین حالت ممکن
2. کشت ارقام مقاوم استفاده از ارقام مقاوم در کاهش میزان آلودگی نقش مؤثری دارد

• مدیریت فیزیکی و مکانیکی

1. از بین بردن بقایای گیاهی پس از برداشت محصول و اجرای عملیات شخم عمیق به منظور زیر خاک کردن بقایای آلوده گیاه
2. حذف علف های هرز داخل و حاشیه مزارع در اواخر فصل زمستان و اوایل بهار
3. آب تخت کردن مزرعه در طول فصل زمستان
4. برداشت به موقع محصول برای جلوگیری از مواجه شدن مراحل حساس رشدی بوته ذرت با افزایش تراکم آفت

• مدیریت شیمیایی

با توجه به اینکه آفت تخمهای خود را روی ساقه و سطح زیرین برگ ها بهترین زمان سمپاشی موقعی است که ۵۰ درصد از تخمها تفریخ شده، ولی هنوز لاروها وارد ساقه ها نشده اند. در چنین موقعی قسمت اعظم لاروها با دز کم سم از بین رفته و از سمپاشی نتیجه خوبی گرفته میشود و ۵۰ درصد بقیه نیز همزمان با سمپاشی و یا کمی پس از آن که از تخم ها خارج میشوند در اثر تماس با باقیمانده سم از بین خواهند رفت سموم مختلفی در مبارزه با این گونه توصیه شده است که برخی از آنها عبارتند از:

1 – سوميسيدين ۲۰٪ امولسیون – 750 سی سی در هکتار
۲ – آمبوش ۲۵ ٪ امولسیون – یک کیلو در هکتار

در صورت لزوم تکرار سمپاشی به فاصله ۱۰ تا ۱۲ روز توصیه میشود.

فرومون جنسی ساقه خوار خالدار اروپایی ذرت – اکونکس اسپانیا

فرومون جنسی ساقه خوار ذرت اکونکس اسپانیا یکی از بهترین محصولات برای ردیابی و کنترل رفتاری این آفت در مزرعه می باشد، بدین منظور از تله های نوری و فرمونی به منظور تعیین نقطه اوج پرواز حشرات کامل جهت مشخص کردن زمان دقیق مبارزه با آن در قالب برنامه IPM استفاده می گردد. همچنین از این تله ها در جهت صید حشرات نر نیز میتوان بهره گیری نمود. شما می توانید با کارشناسان مجموعه نوتریکا جهت دریافت مشاوره در تماس باشید. همکاران ما در نوتریکا پاسخگو شما خواهند بود

منبع توضیحات نوشته : کتاب آفات گیاهان زراعی ایران نوشته دکتر محمد خانجانی