فرومون پروانه کرم غوزه پنبه (هلیوتیس)_ طبیعت دوست نیکان

کرم غوزه پنبه با نام علمی Helicoverpa armigera گونه ای است پلی فاژ و همه جازی که در ایران در اکثر مناطق پنبه کاری کشور نظیر گرگان، گنبد کاووس، دشت مغان، کرمان و فارس پراکندگی دارد. لاروهای این آفت با تغذیه از پنبه ، توتون  ، گوجه فرنگی ،آفتابگردان ،ذرت، سویا، کنجد و نخود ایجاد خسارت می کنند.

مشخصات ریخت شناسی کرم غوزه پنبه

حشره کامل پروانه ای است به طول ۱۰-۲۰ میلیمتر و عرض بدن با بال باز ٣٥ – ٤٠ ميليمتر، رنگ بدن بسیار متغیر است؛ ولی عمدتاً خاکستری یا سبز روشن میباشد. معمولاً بال های جلویی به رنگ قهوه ای روشن بوده و دارای یک لکه لوبیایی و یک لکه گرد تیره هستند. علاوه بر این بالهای جلویی دارای یک نقطه سیاه رنگ بوده و در حاشیه خارجی آنها یک نوار عرضی دندانه دندانه دار (مضرس) وجود دارد بالهای عقبی سفید رنگ و در حاشیه بیرونی دارای یک هاله تیره پهن است. اطراف بالها مجهز به ریشک میباشد

دوره شفیرگی یک تا سه هفته طول میکشد، ولی دوره شفیرگی نسل آخر طولانی و از پاییز تا بهار سال آینده به طول می انجامد. این حشره در مناطق سرد ۲ تا ۳ نسل و در مناطق معتدل ٤ تا ٥ نسل در سال ایجاد می نماید. در یک مطالعه میانگین طول دوره لاروی ۳ + ١٦ روز و شفیرگی ۱۱۲ روز برآورد شده است پروانه های نر ۲ روز زودتر از افراد ماده ظاهر شده و پروانه های ماده ای که از محلول سوكروز %۱۰٪ تغذیه داده شدند، بطور متوسط 750 عدد تخم تولید نمودند محیط کشت مذکور برای پرورش نسلهای متعددی از کرم قوزه قابل استفاده بوده است

روش های کنترل کرم غوزه پنبه

کنترل زراعی

• ۱- شخم بعد از برداشت محصول پنبه در پاییز و یا در اوایل :زمستان با انجام این عملیات دالانهای خروجی حشره كامل خراب می.شود ،همچنین اجرای عملیات شخم و دیسک بین کشت قدیم و جدید میتواند تعداد قابل توجهی از شفیره ها را به عمق بیشتری از خاک برده و یا به سطح خاک بیاورد و سبب نابودی آنها شود.
• ۲- استفاده از ارقام مقاوم قاسمی و فائز (۱۳۸۱) خصوصیات مرفولوژیکی مؤثر در مقاومت ارقام مختلف در گونه های باربادنس و هیرسوتوم را بررسی نموده و ارقام گونه باربادنس را متحمل تر از ارقام گونه هیرسوتوم اعلام کرده اند. چون تخمریزی آفت در سر شاخه ها براکته ها، غنچه های گل دهنده و طول دمگل انجام میشود لذا تراکم کرک ها در ارقام گونه باربادنس بصورت عامل بازدارنده عمل مینماید یعنی بین میزان تراکم کرک های اندامهای مختلف گیاه و میزان تحمل به کرم قوزه همبستگی مثبت وجود داشته است. بدین ترتیب هر چه تراکم کرک بیشتر باشد میزان تحمل نیز افزایش می یابد. همچنین صفاتی نظیر براکته های فرخورده، میزان گلاند زیاد موجود بر روی اندامهای گیاه برگهای تیپ برگی (اکرا)، عمق بریدگی برگی وسعت برگ کوچکی (اندازه و رنگ قرمز بوته ها نیز از خصوصیاتی هستند که با تحمل ا به کرم قوزه همبستگی مثبت ،دارند لذا در نظر گرفتن این خصوصیات میتواند در انتخاب رقم و جلوگیری از خسارت مؤثر باشد.

کنترل میکروبی آفت

• ایزدیار و همکاران (۱۳۸۱) زیست سنجی ۱۲ جدایه باسیلوس توریجنسیس (B. t) بومی ایران را با B.t تجارتی ساخت هلند (داییل) روی کرم قوزه بررسی کرده و اعلام نمودند جدایه های ایرانی برای کنترل می توان از پتانسیلهای موجود در کشور در جهت کنترل این آفت بهره گرفت و یا حتی المقدور از فرم تجارتی دایپل و یا باکتوسپئین استفاده نمود.

استفاده از فرمون

فرمون مصنوعی این آفت را که به صورت مخلوطی از دو ماده شیمیایی س ۱۱ – هگزادسینال و سیس -۹ هگزادسینال است ساخته و معرفی نموده است. در بررسی دیگری تبریزیان و همکاران دزهای مختلفی از فرمون مذكور (سنتز (داخل) را که ترکیبی از دو ماده شیمیایی Z-11-16AI و 1441-9-7 و به نسبتهای ۲۵:۱ بود با نوع خارجی در شرایط مزرعه مقایسه نمودند.

در این بررسی اوج تراکم آفت یا بیشترین شکار پروانه در شب بوده است. در بررسیهای آنها کارآیی تله قیفی بهتر از تله کاغذی چسبنده بوده؛ بطوری که میزان شکار تله های قیفی ١٤ برابر تله های کاغذی چسبنده بوده است لذا میتوان از تله فرمونی مذکور در پیش آگاهی و کنترل حشرات کامل در مدیریت کنترل این آفت بهره گیری نمود.

کنترل شیمیایی کرم غوزه پنبه

• جوانمقدم و همکاران (۱۳۸۱) با مطالعه اثرات آفت کشی حشره کش های رایج در منطقه گرگان گزارش کرده اند که

آوانت ١٥ درصد به میزان ۲۵۰ سانتیمتر مکعب در هکتار از لحاظ دوام و قابلیت آفت کشی در مقام اول

آوانت ١٥% به میزان ۲۰۰ سانتیمتر مکعب در هکتار، لاروین ۷۵% به میزان یک کیلوگرم در هکتار و تیودان %٣٥ به میزان ۳ لیتر در هکتار به ترتیب در رتبه های دوم تا چهارم قرار داشتند

همچنین سمومی نظیر گوزاتیون خالص به نسبت ۱ لیتر در هکتار، سیپرمترین امولسیون ٤٠٪ به نسبت ۰/۳ لیتر در هکتار و فن والريت يا سوميسيدين %۲۰ به نسبت یک لیتر در هکتار نیز قابل توصیه میباشد ،همچنین بر اساس بررسی فرید (١٣٦٥) سم دسیس نسبت به سموم دیگر در کنترل آفت فوق مؤثرتر بوده است.

فرومون پروانه کرم غوزه پنبه (هلیوتیس)

فرومون جنسی کرم غوزه پنبه

در دمای زیر 4 درجه سانتی گراد نگهداری شود.

حاوی 1عدد کپسول  فرومون

جهت استفاده در پیش آگاهی و شکار انبوه

• ویژگی های محصول کرم غوزه پنبه

  • بسته بندی  مناسب  و ماندگاری بالا در محیط
  • سهولت در استفاده و قیمت مناسب
  • بدون نیاز به هزینه های سمپاشی و بدون نیاز به نیرو کار زیاد
  • سازگار با محیط زیست
  • بدون اثرات سوء برای سلامتی انسان