شناسایی و روش های کنترل پروانه چوبخوار پسته (کرمانیا)

محمدرضا زرهون
۲۹ فروردین, ۱۴۰۱
بدون دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

حدود 90 رقم مختلف پسته (Pistacia vera) به صورت طبیعی یا تجاری در سراسر ایران توزیع می شود. دو ارقام مهم پسته در رفسنجان، مهمترین منطقه پسته کاری جهان، اوحدی (Owhadi) و اکبری (Akbari) هستند.

کرم چوبخوار پسته Kermania pistaciella Amsel (Lepidoptera: Tineidae: Hieroxestinae) یکی از آفات مهم درختان پسته در ایران و ترکیه است. این آفت در اکثر مناطق پسته‌کاری ایران پراکنده است و از آفت‌های کلیدی رفسنجان است.

شناسایی و روش های کنترل پروانه چوبخوار پسته (کرمانیا)

 

بیولوژی آفت کرم چوبخوار پسته

این آفت در اقصی نقاط ایران دارای چرخه زندگی تک نسل است. در پاییز (دی ماه) لاروهای سن آخر شروع به زمستان گذرانی کرده و در اواخر زمستان (اوایل اسفند) به شفیره شدن روی سطح شاخه ها و ساقه های درختان پسته خاتمه می دهند. پروانه های بالغ در ابتدای بهار (از اواخر اسفند تا اوایل فروردین) ظاهر می شوند و ماده ها به صورت جداگانه در دسته گل و میوه تخم می گذارند. لاروهای از تخم تفریخ شده به داخل بافت های خوشه نفوذ می کنند، شروع به تغذیه می کنند و تونل هایی را در خوشه ها به سمت شاخه ها ایجاد می کنند.

لاروها تقریباً 10 ماه در داخل شاخه ها زندگی می کنند و با ریزش میوه، ضعیف شدن شاخه ها و کاهش محصول سال بعد خسارت قابل توجهی ایجاد می کنند.

شناسایی و روش های کنترل پروانه چوبخوار پسته (کرمانیا)

شناسایی و روش های کنترل پروانه چوبخوار پسته (کرمانیا)

شناسایی و روش های کنترل پروانه چوبخوار پسته (کرمانیا)

دلیل زنده ماندن کرم چوبخوار در زمستان

آگاهی از بیونومی (شاخه ای از علم زیست شناسی که از رابطه موجودات زنده بامحیط بحث میکند) آفات پیش نیازی برای توسعه استراتژی‌هایی برای مدیریت عملی جمعیت آن است. برای اکثر موجودات چند سلولی، انجماد به معنای مرگ است، و بنابراین، زمانی که زمستان فرا می رسد، استراتژی های سازگاری برای زنده ماندن در دمای زیر صفر مورد نیاز است. گزینه های اساسی برای محافظت در برابر سرما عبارتند از (الف) مهاجرت به آب و هوای گرمتر یا آب و هوای کوچک، (ب) عایق بندی چرمی، (ج) گرمازایی، و (د) توسعه مقاومت در برابر سرما. مقاومت در برابر سرما اغلب به یک مرحله ساده زندگی محدود می شود و طیفی از استراتژی های بیوشیمیایی را پوشش می دهد که زندگی را در دمای زیر صفر بدن حفظ می کند که اغلب فقط در زمستان بیان می شود.

یافته‌های محققان نشان می دهد که مقادیر زیادی از ذخایر متابولیک (گلیکوژن) انباشته‌شده تا آغاز زمستان‌گذرانی توسط لارو K. pistaciella در فصل سرد که درخت میزبان خفته به‌درستی به آنها غذا نمی‌دهد و لارو متوقف می‌شود، استفاده می‌شود.

روش های مبارزه با کرم چوبخوار پسته

  • روش زراعی

هر عاملی که موجب رشد و چوبی شدن هر چه سریعتر شاخه های تولیدی درخت در فصل بهار و تولید خوشه های میوه با دم خوشه های قوی گردد، می تواند آلودگی را کمتر کند. برعکس آن در خاک های سبک، درختان پسته زودتر فعالیت رشدی خود را شروع نموده و به دلیل فقر مواد غذایی شاخه های نازک و غیر خشبی ایجاد می نمایند که برای تغذیه آفت کرمانیا بسیار مناسب است. بنابراین تغذیه مناسب، آبیاری منظم و شخم زمستانه می تواند در کنترل این آفت به صورت زراعی موثر باشد

  • روش شیمیایی

بسته به جمعیت کرم چوبخوار پسته و اعلام هشدار توسط مراکز خدمات کشاورزی منطقه می توان اقدام به سمپاشی بر علیه این آفت است. سموم پیشنهادی برای مبارزه با آفت عبارتند از :

 لاروین به میزان ۱.۵ کیلوگرم در هزار لیتر آب

مچ با دز ۱.۵ در هزار لیتر آب

لوفوکس با دز ۱.۵ در هزار لیتر آب

  • روش مبارزه بیولوژیک 
    • استفاده از تله های فرومونی 

بهترین تله برای پیش آگاهی و شکار انبوه kermania pistaciella ، تله یونی تراپ یا فانل می باشد. فرومون قرار گرفته درون تله، می تواند حشرات بالغ را به سمت خود جلب کرده و آن ها را به تله بی اندازد.

شناسایی و روش های کنترل پروانه چوبخوار پسته (کرمانیا)

 

ویژگی های مهم و اصلی استفاده از تله های فرومونی ، اطلاعاتی هست که از جمعیت آفت به دست می آید، این تله ها وجود و فعال بودن آفت در منطقه را به شما گزارش می دهند و به تعیین زمان دقیق سمپاشی کمک می کنند

 

منابع مورد استفاده

 

  1. – Mollaei, M et al, 2017. Physiology of Hibernating Larvae of the Pistachio Twig Borer, Kermania pistaciella Amsel (Lepidoptera: Tineidae), Collected from Akbari Cultivar of Pistacia vera L. SYSTEMATICS, MORPHOLOGY AND PHYSIOLOGY. 46:58–65
  2. Tezerji, Z. S., 2011. Determination of Damages of Pistachio Twig Borer Moth Kermania Pistaciella Amsel, to Fruit Clusters of Pistachio Trees. Proc. Vth IS on Pistachios and Almonds.